Orta Vadeli Program’da da yer bulan dijital TL meselesini doğru okumak lazım. Sadece bizde değil, tüm dünyada ciddi merkez bankaları dijital bir resmi para üzerinde çalışmalarını sürdürüyorlar.
Bu salt bir dijital ekonomiye geçiş meselesi değildir. Aslında kayıtlı ekonomiyle kayıt dışı ekonominin mücadelesidir. Dijitalleşme, sadece ekonomilerdeki verimliliği, hızı ve hacmi arttırmıyor. Aynı zamanda veri odaklı yapısıyla her şeyin kontrol edilebilir ve yasal sınırlar içinde kalmasını temin ediyor.
Nitekim e-fatura ile birlikte hayatımıza giren yapıyı düşündüğünüzde, ne demek istediğim tam da anlaşılacaktır. Artık fatura oyunlarının sonuna gelinen bir döneme doğru koşan dünyadan söz ediyoruz.
İşte tam bu aşamada ‘merkeziyetsiz finans’ diye bir kavram ortaya atıldı. Peki bu salt özgürlük taraftarı bir yaklaşım eseri miydi? Elbette değil. Dünyada bu kadar netleşen ve kayıt altına giren bir ekonomik yapının, arka kapı arayışının da etkisini görmezden gelmek büyük yanılgı olur.
Zaten bunun farkına varan devletler de, hemen dijital resmi para çalışmalarını hızlandırdılar. Coin’lerin tam da bu aşamada mücadele alanı olduğu, alacağı çok açık bir biçimde gözüküyor. Hukuk dışı yöntemlerin yaşayabilme mücadelesi ve buna karşı önlem yaklaşımını göz ardı ederek resmi okumaya kalkarsanız hata yaparsınız.
Günün sonunda kimsenin şüphesi olmasın ki, bir para ister fiziki ortamda olsun, isterse de dijital alanda, devletler bunu da regülasyona bağlayacaktır. Aksi takdirde dünya suç ve terör örgütlerinin at koşturduğu bir yer haline gelir.
Dijital para zaten uzun zamandır hayatımızda. Çok basit bir sağlama yapın. Elde para alınırken ülkemizde ne denilirdi? Fatura almazsam ne olur? Kredi kartıyla ödemenin yaygınlaşmasıyla bu söylemi duyar oldunuz mu?
İşte bu küçük yapının, tüm dünya ekonomisine uyarlanmış halini düşünün. Önümüzdeki süreç, kamu yönetimlerinin dijital parayı merkez bankaları aracılığıyla hayata geçirmesiyle birlikte, sizin merkeziyetsiz para diye konuştuğunuz kavram yine hukuk dışı alanda kalacaktır ve bu dijital ekonomi içinde de kayıt dışı iş yapmak mümkün değildir.
O nedenle bugünden gereksiz hayaller kurup, kavramlar geliştireceğinize işletme yapılarınızı bu yeni düzene uyacak şekle büründürün. Aksi takdirde kışın soğukta kalacaksınız.
(Yazıyla ilgili görüş ve düşüncelerinizi yazarlar@sentezmedya.com.tr adresine göndererek yazarımızla paylaşabilirsiniz.)
