Bir süredir ülkemizde kripto para alım-satımı ile ilgili bazı kurallar getirileceği söylentileri konuşuluyordu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, geçtiğimiz günlerde kripto paralar ile ilgili düşüncülerini, kendisine iletilen soru üzerine açıkladı:
«Bir defa bizim bu kripto paraya açılma diye bir derdimiz kesinlikle yok. Onlara karşı ayrı bir savaşımız, ayrı bir mücadelemiz var. Onlara da böyle bir prim zaten asla vermeyiz. Vermeyeceğiz de. Biz şu anda bu konuda kendi asli hüviyeti olan paramızla yola devam edeceğiz.»
Kripto paraları hayal olarak nitelendiren Binali Yıldırım ise konuyla ilgili: «İleride takdirinizle bu istismarları, yanlışları önlemek için devlet olarak, hükumet olarak bazı düzenlemeler yapmak gerekebilir. Onunla ilgili çalışmalar başlatıldı» dedi.
Bitcoin ve ardından gelen kripto paralar başlangıcından bu yana tartışma konusu olmuştur: Volatilitesi, kötü niyetli işlemlerde kullanımı ve aşırı enerji üreten madenciliği nedeniyle eleştirilse de, Bitcoin, özellikle gelişmekte olan ülkelerde güvenli bir liman olarak görülüyor.
Ancak daha fazla insan kripto paralara yatırıma yöneldikçe, hükumetlerden daha sıkı kısıtlamalar gelmeye devam ediyor.
Ülkelerin çoğu, Bitcoin kullanımını yasa dışı yapmazken, ödeme aracı veya emtia olarak statüsü değişiklik gösterebiliyor. Bazı ülkeler, bankaların müşterilerinin kripto para birimi işlemleri yapmasını yasaklayarak Bitcoin’in kullanım şekline sınırlamalar getiriyor. Diğer ülkelerde kripto işlemleri yapanlara ağır cezalar getiriliyor.
İşte Bitcoin ve kripto paralarla sorunlu ilişkilere sahip ülkeler:
Türkiye
16 Nisan 2021 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, Bitcoin dahil kripto paraların doğrudan veya dolaylı olarak mal ve hizmet ödemelerinde kullanılmasını yasaklayan bir düzenleme yayınladı.
Görünen o ki, yeni düzenlemeler için çalışmalar devam ediyor.
Bolivya
Bolivya Merkez Bankası, Bitcoin’i ve bir ülke veya ekonomik bölge tarafından düzenlenmeyen tüm para birimlerini yasaklayan kararı 2014 yılında yayınlamıştı.
Cezayir
Cezayir, 2018’de sanal para birimlerini satın almayı, satmayı, kullanmayı veya elde tutmayı yasa dışı hale getiren bir finans yasasının geçmesinin ardından kripto para biriminin kullanımını yasakladı.
Çin
Çin, 2021 boyunca artan bir yoğunlukla kripto para birimleri ile mücadelesine devam ediyor. Çinli yetkililer, dijital varlık piyasasından uzak durmaları için halkına defalarca uyarılarda bulunmuştu ve Çin’de ve denizaşırı ülkelerdeki döviz borsalarının yanı sıra ülkedeki madenciliği de sıkı sıkıya kıstı.
Endonezya
Ülkenin merkez bankası Bank Indonesia, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren Bitcoin de dahil olmak üzere kripto para birimlerinin ödeme aracı olarak kullanılmasını yasaklayan yeni düzenlemeler yayınladı.
İran
Bitcoin ve İran arasında karmaşık bir ilişki var. İran, ithalatı finanse etmek için Bitcoin madenciliği uygulamaları destekliyor. Merkez Bankası yurtdışında çıkarılan kripto paraların ticaretini yasaklarken, teşviklerle ülkede Bitcoin madenciliğini destekliyor.
Blok zinciri analiz firması Elliptic’e göre, dünyadaki Bitcoin madenciliğinin yaklaşık yüzde 4,5’i İran’da gerçekleşiyor ve bu, 1 milyar doların üzerinde gelir sağlayabiliyor.
Lisanslı madenciler, kripto paraları yalnızca Merkez Bankasına satmak kaydıyla ucuz elektrik kullanabiliyorlar.
Mısır
Mısır’ın birinci İslami danışma organı olan Dar al-İfta, 2018’de dini bir kararname yayınlayarak Bitcoin işlemlerini İslam hukuku uyarınca haram olarak sınıflandırdı. Ayrıca, Merkez Bankası lisansı olmadan kripto ticaretini veya tanıtımını önlemek için Eylül 2020’de bankacılık yasaları çıkardı.
Rusya
Rusya, kriptoları düzenlemek için ilk yasayı Temmuz 2020’de çıkardı ve kripto paraları vergiye tabi mülke olarak belirledi. Bu yıl Ocak ayında yürürlüğe giren yasa, Rus memurlarının herhangi bir kripto varlığa sahip olmasını da yasaklıyor.
Geçen Temmuz ayında, polisin kripto paralara el koymasına izin verecek yeni bir yasa teklifi duyuruldu.
Vietnam
Vietnam Devlet Bankası, Bitcoin ve diğer kriptoların tedarikinin ve kullanımının bir ödeme aracı olarak yasa dışı olduğunu ve 6.500 ile 9.000 dolar arasında değişen para cezalarına tabi olduğunu açıkladı. Ancak, Vietnam’da Bitcoin alım-satımı serbestliği var.
Kolombiya, Kuzey Makedonya ve Nepal’de de Bitcoin ve kripto para yasakları geçerli olan ülkeler arasında yer alıyor.
