Yazar: Çetin ÜNSALAN

Yeni ekonomiyi herkes anlamaya çalışıyor. Endüstri 4.0 kavramıyla başlayan, bizde dijitalleşme olarak devam eden süreçte, esasen dördüncü sanayi devriminden söz ediyoruz. Sanayi devrimleri büyük değişimlerini getirirken meseleyi sadece ekonomi bazında ele alamazsınız. Burada üretim yaklaşımından yani teknolojiden insan kaynağına kadar bir reformdan, kaybolan ya da yeni doğan mesleklerden, sanatsal anlamda kendi rönesansını yaratan yaklaşımlara kadar her taşın yerinden oynayacağı bir süreci konuşmak durumundasınız. Bu anlamda en anlamlı tanımı Ekoteknoloji ve Biyoinovasyon Enstitüsü Derneği Genel Sekreteri Altuğ Revnak Eti ortaya koyuyor. Diyor ki; “Endüstri 4.0 ekoteknolojiir.” Doğanın matematiğini çözmeye çalışan bilimsel bir yaklaşımla endüstrilerin buraya yatırım yaptığına dikkat çekiyor. Üstelik çok…

Dördüncü sanayi devriminin kıyısında, diğer dönüşümlerden farklı olarak hızlı ve teknolojik bir yapılanmanın, gelenekseli çok sert dışarıda bırakacağı bir süreç yaşıyoruz. Bu süreçte özellikle işletmelere, yeniyi anlamanın önemi anlatılırken, tersine mentörlük almaları konusunda da tavsiyelerde bulunuluyor. Nitekim kurumsal bir çok şirketin de benzeri işlere imza attıkları görülüyor. Hatta teknolojiye doğan kuşakların oluşturduğu bu tür bir şirketleşme eğilimi de var. Yani şimdiden müteşebbisler. Peki küçük işletmelere gittiğinizde bunu nasıl yapacaklar? Söylediğinizde hemen bütçe ve benzeri bahanelerin arkasına sığınıyorlar. Oysa tersine mentörlük yapacak kişiler ellerinin altında. Sen anlamazsın diyerek öteledikleri kendi çocuklarına biraz kulak verseler, faaliyet gösterdikleri sektörlerde de, alanlarda da çok…

Dünyada paranın belli başlı merkezleri vardır. Türkiye de İstanbul üzerinden bu merkezlerden biri olma niyetiyle yola çıktı. Bunun Orta Vadeli Program’a da yansıdığını gördük. Katılım bankacılığı ve fintech başlıklarıyla bu konuda bir üs olma hedefi dile getirildi. Öncelikle bu konu, kendi içinde doğru bakış açısıyla sonucu etkileyebilecek bir başlık olma özelliği taşıyor. Fakat acil finans ihtiyacının telaşıyla bu konuya yaklaşırsak, hata yapma olasılığımız yüksek bir meseleden söz ediyoruz. Mesela katılım bankacılığı üzerinden kaynak çekmeyi planlıyorsak, 2008 krizinden sonra İngiltere, başta Körfez olmak üzere bu alandaki parayı büyük ölçüde çekti. Yani Londra bu işin çoktan merkezi haline dönüştü bile. Geleneksel anlamda…

Orta Vadeli Program’da da yer bulan dijital TL meselesini doğru okumak lazım. Sadece bizde değil, tüm dünyada ciddi merkez bankaları dijital bir resmi para üzerinde çalışmalarını sürdürüyorlar. Bu salt bir dijital ekonomiye geçiş meselesi değildir. Aslında kayıtlı ekonomiyle kayıt dışı ekonominin mücadelesidir. Dijitalleşme, sadece ekonomilerdeki verimliliği, hızı ve hacmi arttırmıyor. Aynı zamanda veri odaklı yapısıyla her şeyin kontrol edilebilir ve yasal sınırlar içinde kalmasını temin ediyor. Nitekim e-fatura ile birlikte hayatımıza giren yapıyı düşündüğünüzde, ne demek istediğim tam da anlaşılacaktır. Artık fatura oyunlarının sonuna gelinen bir döneme doğru koşan dünyadan söz ediyoruz. İşte tam bu aşamada ‘merkeziyetsiz finans’ diye bir…

Dünyada ekonominin yeniden şekillenmesi, teknolojinin devreye girmesi ve farklı bir faza geçilmesiyle birlikte sadece kullandığımız ürünler, bunların imal edilmesinin yeni rekabet alanı olması gibi dengeler oluşmuyor. Aslında her şey verinin yeni petrol olarak tanımlanmasıyla başladı. Fakat veri kendiliğinden birikmiyor. Şüphesiz buradaki güç dengesini belirleyecek olan, teknolojik yaygınlık ve hakimiyet. Bunun sağlanabilmesinin anahtarının da, en azından bugün bildiğimiz teknolojide çip olduğu çok açık. Dijitalleşmeyle birlikte dönüşümün sadece ekonomik olacağına inanmak ise hayalcilik olur. Mutlaka siyasal sonuçları da olacaktır. Tıpkı bugün petrol nedeniyle Körfez bölgesinin hedef olması gibi… Çip Savaşı kitabının yazarı Miller, Tayvan’a dikkat çekiyor. Zaten gözle görülür bir ağırlığı da…

Oyun endüstrisi dünyanın yeni gözdesi. Farklı segmentlerde rekabetin büyüdüğü bu alanın önümüzdeki süreçte sadece bir oyun değil, pazarlamadan reklama, satıştan diplomasiye kadar uzanan geniş bir yelpazede karşımıza çıktığını göreceğiz. Yani dünün eğlencesi, bugünün sektörü, yarının koşullarını belirleyecek büyük bir güçten bahsediyoruz. Bu nedenle Türkiye’nin potansiyeli yüksek bu meseleye çok daha farklı bir pencereden bakması lazım. Böylesine kritik bir süreci Güney Kore ya da ABD’den çıkan markalar gibi görmemiz, siyaset üstü bir biçimde desteklememiz gerekiyor. Tam bu noktada hafta içinde sohbet ettiğim bir girişimci StartGate’in Kurucusu Mustafa Cihat Durmuş’un söyledikleri beni çok etkiledi. Türkiye’nin rahatlıkla önce bölgede bir merkez, ardından da…

Değişen ekonomi bir tarafta iklime duyarlı döngüsel bir başlıkta şekilleniyor, öte tarafta dijitalleşmenin de etkisiyle hızlanıyor. Bu konuda birçok uzman görüş bildirirken, katma değerin en etkili silahını göz ardı etmemek gerekir. Şayet elinizde kaynağınız varsa ve bilinç düzeyiniz yüksekse, her ikisinde de bugünün teknolojik koşullarında hızla yol alabilir; fark yaratabilirsiniz. Yani bir tür teknolojinin demokratikleşmesi olarak nitelendirilen bu alana, niyetli olmakla entegre hale gelmek mümkün. Fakat dünyadaki en kıt kaynağı göz ardı etmemelisiniz. Yetenekler, bugünün ekonomisinde yarına ilişkin en önemli mücadele alanını oluşturuyor. Zira dünyada çok büyük bir yetenek açığı var. Bu kadar otomatize olan bir ekonomide insan faktörü yine…

Türkiye’nin önde gelen ilk 500 şirketi açıklandı. Şüphesiz ki her biri kendi adına ülkemizin güzide kurumları. Ne var ki sıralamaya girenlerin sektörel dağılımına baktığımızda, halen geleneksel sektörler üzerinde var olma savaşı verdiğimiz gözüküyor. Nitekim İSO’nun ilk 1000 listesinde de farklı bir görüntü yok. Uzun listeyi bırakıp, ilk 10’a mercek tutalım. Halen geleneksel sektörlerde öne çıktığımız ve bunların ülke ekonomisi içindeki ağırlığını, marka değerini tartıştığımız bir durum ortaya çıkıyor. Oysa aynı fotoğrafı dünyada okuduğunuzda ilk 10’daki şirketlerin, son 15 yılda büyük ölçüde sıralamasının değiştiğini, teknoloji şirketlerinin ya da bu yolla mal ya da hizmet üretenlerin üst sıralara çıktığını görüyoruz. Eski dünyada…

Elektrikli araçların hızla yaygınlaştığı, önümüzdeki 10 yıl içerisinde çok daha farklı noktaya gideceği günümüz ekonomisinde teknoloji şirketlerinin geleneksel işlere girmesi zaman zaman tartışmaların da odağına oturuyor. Bunun en önemli örneklerinden ve değişimi anlatan isimlerinden biri de Elon Musk. Öncelikle Musk’un bir özel teşebbüs olduğuna inanmak zor. Çünkü uzay çalışmalarından madencilik atılımlarına kadar ortaya konulan strateji hem maddi hem de etkinlik alanının tanımlanması bakımından özel sektörün gücünü aşacak nitelikte. Hatırlayacaksınız kısa süre öncesine kadar otomotivciler dünyada bu konuya tepki göstermiş, teknoloji şirketlerinin yatırımlarının rekabeti güçleştirdiğini açıklamışlardı. İşte meselenin bam teli de burada. Şayet siz Musk’ı bir otomotiv üretici olarak algılıyorsanız, yeni…

Günümüz ekonomik koşulları içinde yaşanan zorluklar herkes tarafından biliniyor. Farklı sebepleri olmakla birlikte konuya işletmeler penceresinden baktığınızda en çok yakınılan konuların başında finansmana ulaşım problemi geliyor. İşin bu detayına girmeyeceğim, ama bunun bir vaka olduğunu biliyoruz. Şu veya bu nedenle finansmana ulaşamayan ister ticari işletmeler, isterse sanayi kuruluşları her fırsatta bunu da dile getiriyorlar. Meselenin çözüme kavuşturulması ayrıca bir ihtiyaçken, sebepleri arasında her iki kesimden de nedenlerin olduğunu belirtmek lazım. Ama sonuçta finansmana ulaşılamıyorsa, giderlere mercek tutup, ticari veya üretim hattındaki operasyon gözden geçirmek lazım. Peki bunun yolu nereden geçiyor? Verimlilik… Bir işletme içinde verimliliği arttırmak için eskimiş yöntemleri bir…